Parijs. De stad van de liefde. Wij reizen er met het hele gezin naar toe in de herfstvakantie. Tijd om die prachtige stad te ontdekken!
We bezoeken de Eiffeltoren, het Louvre, de Notre Dame, de Sacre Coeur. We gaan langs de graven van Oscar Wilde, Karel Appel en Jim Morrison op begraafplaats Pere Lachaise.
Lift
Vanaf onze camping aan de Seine reizen we een stukje met de trein voordat we op de metro overstappen. We komen aan op het eerste station en gaan met de lift naar het perron. Eenmaal in de trein lezen we dat alle treinstations rolstoeltoegankelijk zijn. Ik heb goede hoop; dit gaat helemaal goedkomen met de kinderwagen! Helaas; zodra we de overstap naar de metro maken, komen we stil te staan bij een trap. Geen lift in de buurt. We tillen de wagen naar beneden.
Eenmaal beneden is er wel een deur speciaal voor rolstoelgebruikers en kinderwagens. Hoe kan die rolstoelgebruiker hier dan komen? Om door de deur te gaan druk je op een bel. Een prima systeem, behalve dat we geregeld geen contact krijgen of blijkt dat de deur kapot is. Nu gaat het bij ons om een kinderwagen. Gebruik je een rolstoel, dan is het een hele andere situatie. Hoe beweeg je je dan door de stad?
Toegankelijkheid
Hoe is dat eigenlijk in Nederland? Is ons land toegankelijk? Er zijn opvallende voorbeelden die laten zien dat dat zeker niet het geval is. Zo kom ik op straat blindengeleidestroken tegen die eindigen tegen de muur. We parkeren stoepen vol met fietsen, waar met geen mogelijkheid een rolstoel langs kan. Bij calamiteiten wordt het laatste nieuws op televisie niet vertaald naar Nederlandse Gebarentaal.
Toiletten
Een ander mooi startpunt om naar toegankelijkheid te kijken, is het toilet. Ik kom vaak op plekken waar geen rolstoeltoilet is, of waar de toiletten op een andere verdieping zijn en er geen lift is. Het gebrek aan een rolstoeltoilet laat zien dat er voor mensen in een rolstoel eigenlijk geen plek is.
Datzelfde geldt voor verschoontafels. In veel openbare gelegenheden is het niet mogelijk een baby te verschonen. Het is één van de obstakels die ik als jonge moeder tegenkom. Het vertelt me dat je als moeder vooral thuis moet zijn voor je kinderen. Is er wel een verschoontafel? Dan is die in de meeste gevallen op het damestoilet. Blijkbaar is verschonen in 2019 nog steeds een taak voor moeders, en niet voor vaders.
In mijn eigen huis heb ik twee toiletten, waar iedereen gebruik van kan maken. Buitenshuis is dat anders. Vrouwen staan lang in de rij voor het damestoilet, terwijl mannen in de meeste gevallen zo door kunnen lopen. Mensen die transgender zijn of die zich niet óf man, óf vrouw voelen, moeten iedere keer opnieuw bekijken of de omgeving veilig genoeg is om naar het toilet van hun keuze te gaan.
Het blijft bijzonder hoe zoiets kleins zo’n invloed kan hebben. Ben je ‘gewoon’ man of vrouw? Goed ter been? Heb je geen kleine kinderen? Dan voelt discussie over toiletten al snel als gezeur. Voor anderen is het juist ontzettend belangrijk. Inclusieve toiletten, waar iedereen gebruik van kan maken zonder problemen, laten zien dat iedereen welkom is. Ze laten zien dat we ons best doen om samen te leven.
Samen leven
Door de tijd heen worden er pogingen gedaan om de publieke ruimte meer toegankelijk te maken. Er zijn geleidestroken aangelegd en er zijn liften in de metrostations. Toch blijft er nog een lange weg te gaan. Wat mij betreft ligt de verantwoordelijkheid daarvoor niet alleen bij de overheid en bij ondernemers, maar bij iedereen. Door een fiets niet op de stoep te parkeren, door positief tegenover inclusieve toiletten te staan. Zo zorgen we samen voor een toegankelijke samenleving!
Dit artikel is op 2 november 2019 geplaatst in Vrij, weekendbijlage bij Noordhollands Dagblad, Haarlems Dagblad, Gooi & Eemlander en Leidsch Dagblad.