Op 8 maart is het Internationale Vrouwendag! Ieder jaar staat 8 maart wereldwijd in het teken van de emancipatie van vrouwen.
Be a lady, they said
Dat roept de vraag op wat het eigenlijk betekent om vrouw te zijn. Het lijkt een simpele vraag, maar als je er wat langer over nadenkt blijkt dat niet het geval te zijn. Er zijn nogal wat dubbele standaarden waar vrouwen mee te maken krijgen. Spagaten die onoverkomelijk lijken. Verwachtingen waar niet of nauwelijks aan te voldoen is. Dit blijkt ook uit de campagne Be a lady, they said die vorige week gestart werd door Girls. Girls. Girls. Magazine. Het filmpje laat krachtig zien met welke dubbele standaarden vrouwen te maken krijgen. Cynthia Nixon, die Miranda speelde in Sex and the City, spreekt de tekst in met daarin deze zinnen: Wees een dame, zeiden ze. Je jurk is te kort. Je shirt is te laag. Je broek is te strak. Laat niet te veel huid zien. Bedek jezelf. Laat iets over voor de verbeelding. Kleed je bescheiden. Wees geen verleider. Wees wat losser. Laat wat huid zien. Zie er sexy uit. Wees niet zo uitdagend. Je vraagt er om. Je hebt te veel kleding aan. Je hebt te weinig kleding aan.
Onrealistische verwachtingen
De boodschap is duidelijk; die dubbele verwachtingen zijn onrealistisch. Ik ben onder de indruk van de tekst en de beelden omdat het zo’n passende weergave is van mijn eigen ervaringen. Ik herinner me de periode dat ik als 18-jarig meisje bij een automaterialenbedrijf werkte. In iedere ruimte hing een kalender met foto’s van naakte vrouwen, en mijn kleding bleef werkdag na werkdag het onderwerp van gesprek. De ene keer bespraken mijn mannelijke collega’s openlijk hoe ze mijn lichaam in wilden smeren met boter en hagelslag, om dit er vervolgens af te likken. Een andere keer was er een man die op een halve meter afstand in een cirkel om me heen liep en me met priemende ogen van top tot teen bekeek. Ik leerde in ieder geval twee dingen. Ten eerste: onafhankelijk van mijn kledingkeuze was mijn lichaam het onderwerp van gesprek. Ten tweede: mijn lichaam niet van mij, maar een gemeengoed waar openlijk over gesproken kan worden.
Innerlijke strijd
Ik denk aan de dagelijkse innerlijke strijd die ik tegenwoordig voer, net als zoveel andere moeders met (jonge) kinderen. Er wordt verwacht dat we werken alsof we geen kinderen hebben, en dat we onze kinderen opvoeden alsof we geen werk hebben. De kwetsbaarheid van die positie hoef ik niet uit te leggen; ik kan in deze opdracht onmogelijk slagen. Geen enkele verdeling in werk en zorg kan deze spagaat ondervangen. Ik voel me schuldig als ik mijn kind naar de oppas breng, en schuldig als ik mijn werk voor vandaag neerleg om te eten met mijn gezin.
“Wat een onzin, mannen en vrouwen zijn toch gelijk in Nederland? Op andere plekken in de wereld is dat misschien niet zo, maar hier wel.” Iedere persoon die ik dat hoor zeggen is zich niet bewust van de dubbele standaarden die we meisjes met de paplepel ingieten. Die is zich niet bewust van de onrealistische verwachtingen, die zo tegenstrijdig zijn dat er geen enkele manier is om er aan te voldoen. En dat is precies de reden dat er een vrouwendag nodig is.
Dat is de reden dat we hand in hand moeten staan met alle mensen die het wel zien, en die een bijdrage willen leveren aan een andere wereld. Een wereld met realistische verwachtingen. Een wereld waarin de lichamen van mijn dochters met respect behandeld worden, onafhankelijk van wat zij daarmee kiezen te doen.